{ "title": "İneklerde Sindirim Sistemi", "image": "https://www.sindirim.gen.tr/images/ineklerde-sindirim-sistemi.jpg", "date": "20.01.2024 01:58:09", "author": "Gülşah Tonbul", "article": [ { "article": "İneklerde sindirim sistemi, insanlarınkinden çok farklı işleyen bir yapıya sahiptir. Mesela mideleri 4 kısımdan oluşmaktadır. Bunlar; işkembe, börkenek, kırkbayır ve şirden'dir. Sindirim süreci de şu sırayla işlemektedir. Ağız - işkembe - börkenek - ağız - kırkbayır - şirden - bağırsak şeklinde olmaktadır. İnekler geviş getiren otçullar sınıfına girmektedir. Şimdi ineklerde sindirim sistemi organlarını detaylı tanıyalım.

Ağız

Yenilen yiyeceklerin tükürük yardımı ile ezildiği ilk bölümdür. İnekler yiyecekleri yiyecekleri dilleri ile seçerler ve öyle ısırıp yemeye başlarlar. Yabancı otları ayırt edebilmektedirler. Çok gelişmiş bir algı mekanizmaları vardır. İnek gibi geviş getiren memelilerde diş yapısı tam değildir. Üst kesici ve köpek dişleri mevcut değildir. Alt çenede kürek şeklinde 6'şar adet kesici diş vardır. Ayrıca alt çenedeki köpek dişleri de kesici görevini yapar. Ağızda ezilip kimyasal ve fiziksel sindirim başlayan besinler sırasıyla işkembeye ve börkenek kısmına aktarılır.

İşkembe ve börkenek

İneklerde sindirim sisteminin ikinci aşamasında yer alan işkembe ve börkenek de çok sayıda sindirime yardımcı bakteri, protozonlar ve maya mantarı gibi mikroorganizmalar mevcuttur. Ağızdan gelen yiyecekler bu mikroorganizmalar ile iyice harmanlanır. Mikroorganizmaların görevi besinlerle gelen karbonhidratların çoğunu işkembe duvarının alabildiği maddelere çevirmektir. Fermantasyon adı verilen bu sistemde enerji kaynağı olan maddeler sindirilmiş olur. Fermantasyon esnasında ortaya çıkan gazlar birikir ve geğirmek ya da garklamak dediğimiz yolla ağızdan dışarı çıkar. Yutulan bu maddeler daha çok parçalanması için işkembe ve börkenek arasında adeta mekik dokur. Sağlıklı bir inekte işkembe dakikada 3-5 defa kasılır. İyice ezilen besinler işkembenin ön bölümünün kontraksiyonları ve yemek borusunun geriye doğru hareketleri ile ufak porsiyonlar halinde ağza geri gönderilir. Bu olay daha çok dinlenme esnasında olur. Geviş getirme dediğimiz bu aşamadan sonra yiyecekler geri gönderilir.

Kırkbayır- şirden

Geviş getirme işleminden sonra tekrar yutularak kırkbayır ve şirden kısmına gönderilen besinler burada ayrışmaya devam eder. Kırkbayır bölümü adını iç yüzeyinin girintili çıkıntılı olmasından almıştır. Kırkbayır da besinlerin içinde bulunan suyun büyük bir kısmı emilir. Şirden de ise besinlerin kimyasal sindirimi devam eder ve bir bölümü sindirilen besinler ince bağırsağa geçer. Sindirim enzimleri ve asit salgılayan esas midedir şirden kısmıdır. Burada sindirim tamamlandıktan sonra besinlerin emilimi gerçekleşir. Besinler bağırsağa geçiş yaptıktan sonra kalan gereksiz kısımlar dışarı atılır.

İneklerde sindirim sistemi insana kıyaslandığında oldukça ilginçtir.
" } ] }