{ "title": "Sindirim Sistemine Yardımcı Organlar", "image": "https://www.sindirim.gen.tr/images/sindirim-sistemine-yardimci-organlar.jpg", "date": "20.01.2024 05:37:48", "author": "serhat tonbul", "article": [ { "article": "Sindirim sistemine yardımcı organlar, vücuda giren besinlerin ağızdaki fiziksel olarak sindirilmesinden sonra mide ve bağırsaklarda parçalanmasına ve enzimlenmesine kadar geçen sürece destek olan organlardır. Sindirim sistemine yardımcı organlar karaciğer, safra kesesi, ince bağırsak, pankreas ve koledok kanalıdır. Şimdi bu organları detaylı inceleyelim.

Karaciğer: Karaciğer vücudumuzda bulunan en büyük organdır. Ağırlığı 1.5 kg civarında olan karaciğer karın sağ boşluğunda yer alır. Hayati öneme sahip bu organ kendini yenileyebilmektedir. Karaciğerin üstü glison kapsülü ile örtülüdür. Karaciğer sağ ve sol lop olmak üzere iki kısımdan oluşur. Karaciğer günde yaklaşık 1 litre kadar safra salgılar. Karaciğer tarafından üretilen bu safra sıvısının görevi büyük yağ tanelerini küçük yağ parçalarına haline getirip mekanik sindirim gerçekleştirmektir. Karaciğerin bir başka göre ise proteinlerin sindirimi sonucu oluşan zehirli amonyağı üreye dönüştürmektir. Salgılanan safra, sindirim için karaciğerden çıktıktan sonra safra kesesine daha sonra ince bağırsağa gelir.

Safra kesesi: Karaciğerin altı kısmında bulunur. Ters bir armut şekline bezeyen bu kese içerisinde karaciğerden gelen safrayı biriktirir. Normalde akışkan olan safra burada daha koyu bir kıvama gelir. Yemek yediğimiz süreye kadar burada bekler. Yemek yediğimizde ve özellikle yağlı bir şey yediysek, safra kesesi kasılır ve içerisindeki koyulaştırılmış safra on iki parmak bağırsağına aktarılır. Safra sayesinde yağ ve özellikle yağda eriyen vitaminler olarak bilinen A, D, E ve K vitaminlerinin emilimine yardımcı olur. Safra olmadan bu vitaminlerin emilimi gerçekleşemez.

İnce bağırsak: Yiyeceklerin emilimleri ve yağların ilk kimyasal sindirimi burada yapılır. İnce bağırsağa gelen safra ve pankreas öz suyu yardımı ile yağların, karbonhidratların ve proteinlerin emilimi sağlanır. Yiyecekler ince bağırsakta en küçük moleküllerine kadar ayrılır. Besinlerin ayrışarak kan damarlarına geçmesi olayına emilim denir. İnce bağırsak sindirim sistemine yardımcı organlar içerisinde besinlerin en fazla sindirildiği yerdir. Burada hem fiziksel ve kimyasal sindirim yapılır. Bütün besinlerin kimyasal sindirim yolculuğu burada son bulmaktadır. İnce bağırsak, mide ile kalın bağırsak arasındaki kalır. 5 yaşından büyük insanlarda boyu 5-6 m arasındadır. Üç kısımdan oluşur. Bunlar; duodenum, jejunum ve ileum olarak adlandırılır. Mideden gıdalar duodenuma pilor veya pilorik sfinkter denilen bir kas ile gelirler ve ince bağırsak boyunca preristaltizm denilen kas kasılmaları ile hareket eder.

Koledok kanalı: Karaciğerde üretilen safranın 12 parmak bağırsağına taşınmasını sağlayan kanaldır. Uzunluğu yaklaşık 4 cm ve çağı 5-6mm civarındadır. Karaciğer kanalı ile safra kesesi kanalının birleşmesinden meydana gelmektedir. Koledokun son kısmı Oddi büzgen adı verilen küçük bir kas ile çevrelenmektedir. Bu kasın kasılması ve gevşemesi ile safra akımı düzenlenir. Onikiparmak bağırsağına ulaştığı kısımda bir mukozası bir kabartı meydana getirir. Ana pankreas kanalının ağzı da buraya açılır.

Pankreas: Pankreasın tarafından salgılanan enzimler tüm besinlerin kimyasal sindirimini gerçekleştir. Hormon üreten bir bez olduğu gibi sindirim enzimleri de üretebilmektedir. Pankreas tarafından üretilen iç salgıya pankreas öz suyu denir. Pankreas öz suyu Virsung kanalı ile Vater kabarcığına, sonra da onikiparmak bağırsağına boşalır. Günde ortalama 1-1,5 litre pankreas öz suyu salgılar. Onikiparmak bağırsağına gelen bu salgı içinde lipaz, tripsin ve amilaz bulunur. Karbonhidratlar, protein ve yağların hazmını bu enzimler tarafından sağlanır. Pankreas kana salgı yapar, insülin ve glukan isimli hormonları salgılanmasını sağlayarak kan şekerini düzenler. Ortalama ağırlığı, 70-110 gr. Kadardır. 15 cm uzunluğunda hafif kırmızımsı ve çekice benzeyen bir organdır.
" } ] }