Sindirim Organları
Sindirim organları, sindirim sistemini oluşturur. Bu organlar mekanik ve kimyasal sindirimin gerçekleştiği alanlardır. Mekanik sindirim yapan sindirim organları besinleri küçük moleküllere ayırır. Kimyasal sindirim yapan organlarda molekülleri en küçük yapı taşlarına dönüştürür. Sindirim kanalı ve bezlerden oluşan sistem, besinlerin vücuda girişi ve sindirimine kadar besinlerden yararlı maddeleri alır, atıkları boşaltım sistemine gönderir.
Sindirim organlarına yardımcı olanlar ise pankreas ve karaciğerdir. Karaciğer salgıladığı safra ile, pankreasta özsuyu salgılayarak sindirimi kolaylaştırır.
Sindirim organları nelerdir?
Sindirim organları üst sindirim ve alt sindirim organları olarak değerlendirilir.
Üst sindirim organları
Ağız: Alınan besinlerin dişlerle parçalanması, tükürük salgısı yardımıyla yumuşatılması ağızda gerçekleşir. Burada fiziksel ve kimyasal sindirim meydana gelir. Dişlerle besinlerin parçalanması fiziksel sindirimi, tükürük salgısı yardımıyla yumuşatılması kimyasal sindirimi oluşturur. Karbonhidratlar ise ağızda kimyasal sindirimle parçalanır. Ağızdaki dilin görevi besinleri yutağa göndermektir.
Yutak: Ağız boşluğunun arkasında, ağız ve boyun gerisinde bulunan üst sindirim organıdır. Besinlerin ağızdan yemek borusuna geçmesini sağlar. Yutma refleksinde küçük dil soluk borusunu kapatmakta ve besinlerin soluk borusuna kaçışı önlenmektedir.
Bu bölümde fiziksel ve kimyasal sindirim olmaz. Sadece sindirimdeki geçiş bölgesidir.
Yemek borusu ve kardiya: Yutak ve mide arasındaki yemek borusu 20-25 cm uzunluğundadır. Yapısı düz kaslardan oluşmuştur. Besinlerin mideye geçişi kaslardaki gevşeme ve kasılmayla gerçekleşir. Fiziksel ve kimyasal sindirim burada da olmaz. Kardiya bölümü mide ve yemek borusu birleşimindeki açıklıktır.
Mide: Burası besinlerin uzun süre beklediği, yemek borusu ve ince bağırsağın başlangıcındaki duodenum arasındadır. Midede kasılma ve gevşemeyle olan fiziksel sindirim, asitlerle ve enzimlerle olan kimyasal sindirimdir. Proteinlerin midede başlayan kimyasal sindirimi, ince bağırsakta sonuçlanır.
Alt sindirim organları
İnce bağırsak: İnce bağırsak yetişkinlerde 6-8 metre uzunlukta olup, kimyasal sindirimin başlamış olduğu sindirim organıdır. Küçük yaşta olanlarda 5-6 metre kadardır. Yağ, protein ve karbonhidrat sindirimi ince bağırsakta safra ve pankreas özsuyu yardımıyla gerçekleşir. Küçük moleküllere ayrılan besinler kan damarlarına iletilir. Buna emilim denir. İnce bağırsak yüzeyi villus denilen çıkıntılarla kaplıdır. Villuslar emilimi gerçekleştiren ve emilim yüzeyini arttıran oluşumlardır. Sindirim sisteminde bulunan en uzun alan ince bağırsaktır ve üç bölümden meydana gelir; - İlk bölüm olan on iki parmak bağırsağı yani duodenum ince bağırsağın en kısa alanıdır. Mide ve jejunum bölümünü birbirine bağlayan bir tüp şeklindedir.
- Orta kısım jejunum, on iki parmak bağırsağı ve ileum arasındadır. Yetişkinlerde 2-8 metre kadar uzunluğa sahiptir.
- Son bölüm olan ileum ise yetişkinlerde yaklaşık 4 metre kadardır. İleoçekal valfle çekum kısmından ayrılmaktadır.
Kalın bağırsak: bu sindirim organı yetişkin kişilerde ortalama 1,5 metre uzunluğundadır. Besinlerden arta kalan vitaminler, su ve mineraller kalın bağırsak tarafından kana geçirilir. Besinlerdeki yararlı maddelerin dışarıya atılmasına mâni olur, atıkların anüsten atılmasını sağlar. Sindirim ince bağırsakta bittiği için, aktif olarak sindirimin içinde olmaz. Burası da 3 bölümden meydana gelir. - İlk bölüm çekum ya da kör bağırsak olarak tanımlanan kısımdır. Bu bölümün uzantısı apandisittir.
- Orta bölüm çekumdan rektuma uzanan kolondur. Çıkan kolon, transver kolon, inen kolon ile sigmoid kolon olarak 4 bölümden oluşur.
- Son bölüm rektum olarak tanımlanır. Bu alanın dışa açılan bölümüne anüs, kaslar aracılığıyla açılır ve dışkıların dışarıya atılmasını gerçekleştirir.
Sindirim organları besinlerin ilk girişinden başlayarak, yararlı maddelerinin alınması ve atıkların vücut dışına atılmasına kadar çeşitli görevler üstlenmiştir. Bu organlardaki rahatsızlıklar tüm sindirimin etkilenmesine neden olur.
20.01.2024 02:31:10
Sindirim Organları ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
