Sindirim Sistemi Anatomisi
Sindirim sistemi anatomisi, sindirim sistemi besinlerin tüketilmesiyle başlayan bir süreci yürütür. Besinlerin parçalanması, küçük parçalara ayrılması, öğütülmesi, emilimi ve atık maddelerin vücuttan atılmasını sağlar. Ağızdan başlayan sindirim sistemi, anüse kadar sürer. Sindirim sistemini ağız, yemek borusu, ince ve kalın bağırsaklar, rektum ve anüs meydana getirir.
Besinler ağızda parçalanarak, yemek borusu aracılığıyla mideye gönderilir. Midede daha küçük parçalara ayrılarak, sindirim kolay hale getirilir ve mide sıvılarıyla karışık olan besinler, karaciğer ve pankreasın yardımıyla ince bağırsağa gönderilir. Vücuda faydalı olan besin maddelerinin burada emilimi gerçekleşir. Buradan kalın bağırsağa giden atıklar rektum ve anüs yardımıyla vücut dışına atılır. Safra kesesi, safra kanalları, pankreas ve karaciğer sindirime yardımcı organlardır. Vücuda zararlı atıkların yakımı, besinlerin sindirilmesi gibi işlevleri vardır.
Sindirim sistemi anatomisi
Ağız: Besinlerin ilk uğrak yeri olan ağızda dişler, dil, tükürük bezleri ortak bir çalışma yürüterek besinlerin parçalanmasını sağlar. Daha sonra yutaktan yemek borusuna gönderilir.
Yemek borusu: Ortalama yetişkinlerde 25 cm uzunluğunda olan yemek borusu, kaslı yapılı bir tüp geçit durumundadır. Bittiği yerde özofagus denilen kapak bulunur. Bu sayede sıvı ve katı yiyecekler mideye gönderilir. Lokmalar yutuldukça itici hareketlerle oluşan dalgalanmalar sayesinde besinlerin mideye gidişi kolaylaşır.
Bu dalgalanmalar istemsiz kas hareketleri olup, fark edilmeden meydana gelir. Mideye inmeyen lokmalarda bir süre burada bekleyebilir. Yemek borusunun iki ucundaki sfinkterler normal halde kapalı olur. Yutma sırsında açılır ve lokmaların yemek borusuna geçmesi sağlanır. Alt uçta bulunan sfinkter gelen lokmaların mideye girişini sağlar.
Mide: Besinlerin parçalandıktan sonra bir süre beklediği yerdir. Mide 1,5 litre sıvıyı rahatlıkla tutar. Aynı zamanda 4 litreye kadar sıvıyı da tutabilir. Korpus, fundus ve antum denilen üç bölüm halindeki mideye gelen besinler burada fiziksel ve kimyasal sindirime uğrar. Mide çeperindeki mukozadan sindirime yardımcı olan sıvılar salgılanır. Salgılar içinde hidroklorik asit, sindirim enzimleri, hormonlar, intrensek faktör vardır. Bunların dışında yine midenin salgıladığı asitten korunmasını sağlayacak olan zamk türünde alkalin bazik ile mukusta üretilir.
İnce bağırsaklar: Uzunluğu yaklaşık 6 mt olan ince bağırsaklar sindirim sistemi anatomisi içinde en uzun bölümdür. Genişliği 2,5 cm olduğundan ince bağırsak olarak tanımlanır. Görevi emilim absorbsiyonu yapmaktır. İçinde bulunan kıvrımlar nedeniyle ince bağırsağın emilim yüzeyi oldukça geniştir. Kıvrımlar yani villus denilen yapılar sindirimin rahatça yapılmasını sağlar. Günlük birkaç kg karbonhidratlı besin, 1 kg yağ, litrelerce su, yarım kg protein ince bağırsaklardan emilebilir.
Karaciğer ve safra kesesi: bu organlar sindirime yardımcı olan organlardır. Karaciğer bağırsaklardan gelen besin maddelerini metabolize eder. Bunları vücuda zarar vermeyecek şekilde yeni maddelere dönüştürür. Toplanan maddeleri safra kesesine ya da kan damarlarına iletir. Karaciğer bir anlamda vücudun savunma mekanizması gibidir. Her türlü zararlı maddeyi yok eder.
Karaciğerde üretilen safra, safra kesesi ve safra kanallarından ince bağırsağa gider. Bu madde besinlerin, yağın ince bağırsakta daha kolay sindirilmesini sağlar. Her gün üretilen safra 1 litre kadardır. Safra kesesi alınan kişilerde bu görevi genişleyen ana safra yolu görür.
Pankreas: Küçük bir organ olan pankreasta sindirime yardımcı olur. Midenin altında olan ve 100 gram kadar ağırlığa sahip olan pankreas sindirim enzimlerinin üretildiği yerdir. Üretilen pankreas sıvısı besinlerin tamamını sindirmeye destek olan enzimlere sahiptir. Bunların dışında glukagon ve insülin hormonları da pankreasta üretilir. Bu hormonlar karbonhidrat metabolizmasında etkilidir.
Kalın bağırsaklar: Sindirim sistemi anatomisi içinde bulunan en son organ kalın bağırsaktır. Sindirilen besinlerin atıkları, sindirilemeyen besinlerden oluşan atıklar burada kurutulur. Kalın bağırsaklar ince bağırsak ve anüs arasında uzanmış 6 bölümden oluşur. Burada yavaş itme hareketleri yapılarak atıklar anüsten dışarı atılır.
19.01.2024 04:14:20
Sindirim Sistemi Anatomisi ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
.jpg&description=Sindirim Sistemi Anatomisi){kind=link}